Het zijn rare tijden. De stad is nog nooit zo stil geweest.
Desondanks gaat het onderhoud van onze panden gewoon door.
Dit levert dan af en toe ook nog dit soort mooie plaatjes op….

Jill Vervoort (26)

Ready? Set. GO!

Jullie hadden het vast al begrepen uit Jelle’s blog, maar het is gelukt. Beide appartementen zijn nu aardgasvrij! Ben jij benieuwd hoe dit verlopen is, lees dan snel verder. Ik kan alvast verklappen, een goede planning is het halve werk.

De gaskraan

In december werd het ineens serieus. De installaties werden besteld en 21 december kwamen ze de gaskraan dichtdraaien. In tegenstelling tot Jelle had ik iets meer geduld nodig. Er kwam namelijk al snel genoeg bericht dat mijn warmtepomp op z’n vroegst in de eerste week van januari geleverd kon worden. No surprise there, aangezien zo’n systeem met attributen niet op de voorraadplank van de leverancier ligt. Bij Jelle hadden de installateurs in drie dagen de radiatoren omgeruild voor infraroodpanelen, nog voordat de gaskraan dicht ging. Bij mij duurde dit wel drie weken na de levering. Waardoor ik ruim een maand zonder verwarming zat. Ik durf het bijna niet te zeggen, maar het kwam mij stiekem wel goed uit dat de eerste wintermaand niet zo koud was… Ik heb in ieder gevel nog nooit zo’n lage energierekening gehad in een wintermaand, is dat niet duurzaam?

Het installeren

Afijn, ik ga hier niet zielig doen over het feit dat ik langer in de ‘kou’ heb gezeten dan gepland. Jullie willen vast meer weten over de werkzaamheden die er zoal bij kwamen kijken tijdens de transitie. Op 3 januari begon het allemaal. Om 7.00 ’s ochtends stond er een verhuislift klaar om de hele installatie op vier hoog naar binnen te hijsen. Ineens stond mijn hele woonkamer, lees 12 m2 onder een schuin dak, vol met een warmtepomp installatie. Alleen al het binnendeel is zo groot als een koelkast. Maar goed dat de convectoren toen nog niet geleverd waren, die hadden namelijk niet meer in mijn woonkamer gepast.

Die eerste week hebben ze in de twee dagen de hoofdonderdelen van de installatie op z’n plek gezet en de radiatoren verwijderd. Uiteindelijk werden drie weken later de convectoren geleverd. In nog een extra drie dagen werd de installatie

compleet gemaakt. Zo werd het binnendeel van de warmtepomp met het buitendeel verbonden via een koof onder in het dakvlak. Helaas moesten ze ook nog door de leidingschacht van het appartementencomplex. Om hier goed bij te kunnen moest er een gat naar de leidingschacht gemaakt worden. Maar al die gaten waren niet voor niets, want alles paste precies! Inmiddels is het binnendeel alweer mooi weggewerkt achter een kast, zijn alle gaten weer dichtgezet en heb ik alles weer mooi wit gemaakt.

Verwarmen

Sinds 24 januari is het dan eindelijk zo ver, de warmtepomp draait: mijn eigen persoonlijke ‘housewarming’. Al geef ik toe, een warmtepomp is niet zo gezellig als 12 vrienden op 15m² maar toch zeker zo warm. Jacco, de installateur, had namelijk die dag samen met een installateur van ATAG de thermostaat ingeregeld, en wel op 20°C! Dat was weer even wennen.

Het installeren van de warmtepomp ging dan niet zo soepel als gepland. Maar de installatie werkt 100%. Al doet continue 20°C me pijn aan mijn groene hart. Wat blijkt nu, de thermostaat is door de installateur van ATAG voorgeprogrammeerd. Waardoor ik mijn stookgedrag niet zelf in de hand heb. Dat is natuurlijk niet handig in dit experiment. Er moet juist geëxperimenteerd worden om te weten welk stookgedrag optimaal is, en ik wil een beter gevoel  krijgen hoe een warmtepomp het best tot zijn recht komt. Dus mijn doel voor de komende tijd: de thermostaat vervangen voor een variant die ik wel zelf aan kan sturen. Zodat ik jullie in mijn volgende blog mee kan nemen in mijn eerste ervaringen met de warmtepomp en wellicht uit kan leggen hoe de installatie werkt.

Jelle Sturkenboom (28)

Ik ben Jelle en sinds kort woon ik net als mijn collega Jill op de drukke Zeedijk, middenin in het Green Light District! Je hoort het goed, niet Red Light, maar Green Light! Ik ben hier gaan wonen in een van de historische panden die we als onderdeel van dit nieuwe project gaan verduurzamen, met het doel het oudste gedeelte van de stad een duurzame opkikker te geven.
Ik heb bouwkunde gestudeerd en geef nu duurzaamheidsadvies om monumenteigenaren te helpen met verduurzaming. Dit jaar ervaar ik zelf aan den lijve wat dit betekent. Ik BEN van het gas af, of eigenlijk m’n appartement is van het gas af. Over het algemeen wordt gas gezien als minder duurzaam en wordt er gezocht naar alternatieven om een huis te verwarmen. Bij mij zijn de radiatoren verwijderd en hangen er nu infrarood panelen aan het plafond. De komende maanden neem ik jullie aan de hand van mijn blog mee in mijn avonturen, kom je erachter hoe ik mezelf warm houd deze winter en geef ik je tips hoe ook jij je huis kunt verduurzamen.

Mijn nieuwe appartement
De verhuizing zit erop, alle dozen zijn uitgepakt. Terwijl ik dit schrijf zit ik in m’n warme bubbel onder mijn nieuwe infraroofpanelen. Ik woon nu in een lekker huis aan de Zeedijk in Amsterdam. De Zeedijk is een van de drukkere straten, die in menig toeristengids bekend staat als een van de bruisende oude straten gelegen in China Town. Dit is ook goed te merken, het is hier een komen en gaan van de Engelsen, Amerikanen, Indiërs, Chinezen en allerlei andere nationaliteiten die willen weten waar ze de volgende toeristische trekpleister kunnen vinden.

Mijn appartement ligt op de tweede verdieping en strekt zich uit achter twee van de karakteristieke gevels op de Zeedijk, Duynsigt(1725) en De Bode op Emden(1660). Zowel mijn slaapkamer als woonkamer hebben uitzicht op de dagelijkse toeristenstroom die zich vergaapt aan de scheve overhellende gevels. Binnen zijn de sfeervolle houten balken nog altijd aanwezig. Je kan zelfs de oorspronkelijke plaats van de schouw nog herkennen in het balkenpatroon. Er is in de loop der jaren veel aangepast in het pand waarbij vrij recent ook enkele isolatiemaatregelen zijn getroffen. De gevels, vloeren en plafond zijn door m’n verhuurder (NV Zeedijk) al een keer vanaf de binnenzijde geïsoleerd.

Verder zijn er achterzetramen toegepast achter de enkelglas schuiframen. Maar, toch vroeg ik mij af of ik hiermee comfortabel van het gas af kan. Ik besloot een test te doen om te ervaren hoe koud het daadwerkelijk wordt als ik niet meer op het oude vertrouwde gas kan terugvallen.

Filmpje op de bank bij 12 graden
Als test heb ik in de maand voordat Liander daadwerkelijk langskwam om de kraan dicht te draaien vast zelf de verwarming uitgezet. Wel heb ik mijn ketel die dagen nog gebruikt om ’s ochtends even lekker warm te kunnen douchen. Hieronder de grafiek van de temperatuur.

Ja het wordt uiteindelijk wel goed koud in m’n huis, maar eigenlijk niet zo snel als ik had verwacht. Vanuit mijn rol als adviseur kan ik niet zeggen dat mijn huis enorm geïsoleerd is met een 4 á 5 cm isolatiemateriaal rondom het appartement. Ik had dan ook verwacht dat met de flinke temperatuurdip tijdens de eerste dagen van de test, het binnen sneller zou afkoelen. Misschien hielp het dat ik toen flink wat mensen over de vloer heb gehad om alles even lekker op te warmen, te zien aan de piek van 20 graden.

Uiteindelijk blijft het binnen een beetje schommelen tussen de 12 en 15 graden. Al verklaren m’n collega’s me voor gek dat ik deze temperatuur kan verdragen, maar ja ik zit dan ook geregeld in enkel een shirt op kantoor wanneer m’n collega’s klagen over hoe koud het is op kantoor. Het helpt natuurlijk dat we nog helemaal niet zo’n krakende vrieskou hebben gehad, waarbij er ijsbloemen op de ruiten staan en er wolkjes uit je mond komen. Dus was een extra trui aan in huis genoeg om het warm te houden.

Infrarood t.o.v. centrale verwarming
Waarom heb ik deze test nou gedaan? Want ook bij een gasloos huis wil je het toch wel warm kunnen hebben. Dit heeft uiteindelijk te maken met het feit dat je met infrarood verwarming werkt met warmtestraling. Dit werkt anders dan traditionele centrale verwarming met radiatoren. Een infraroodpaneel aan het plafond verwarmt hetgeen waar het paneel op is gericht (waaronder ikzelf) en niet de rest van de ruimte. Met dit systeem wil je juist gericht gaan verwarmen en staat het systeem helemaal uit wanneer je niet thuis bent. In tegenstelling tot centrale verwarming die enkel wat wordt teruggedraaid wanneer je de deur uit gaat.

Je kan het zien als een soort schijnwerper op een theaterpodium. Bij centrale verwarming staan alle lampen in de gehele zaal aan en krijgt iedereen een beetje licht(warmte). Tijdens de voorstelling wordt niet de hele zaal verlicht maar staat er alleen een spot (een infraroopaneel) gericht op de hoofdpersoon op het podium. Alleen daar op die plek is op dat moment licht of bij infraroodpanelen in de vorm van warmte. Als ik thuis op de bank zit wil ik het daar warm hebben, daarvoor gebruik ik dan het paneel boven de bank en niet die in de keuken of in m’n slaapkamer. In mijn volgende blog ga ik verder in op hoe zo’n infraroodpaneel daadwerkelijk werkt, hoe ik het systeem regel en wat het daadwerkelijk kost.

De gaskraan gaat dicht
Eind december was het dan eindelijk zover, mijn appartement ging daadwerkelijk van het gas af. De netbeheerder kwam langs om de gaskraan dicht te draaien en een slimme meter te plaatsen en de installateur kwam het nieuwe systeem inbouwen. Daarvoor moesten de radiatoren en cv-ketel worden verwijderd om vervolgens de nieuwe infrarood warmtepanelen aan het plafond te hangen en de elektrische doorstromer in te regelen om te kunnen douchen.

Het is duidelijk dat de jongens van de installateur nog hun vraagtekens hebben bij de hele energietransitie. Ik heb me tijden de gesprekken met hen dan ook zeker vermaakt met de nodige discussies of het wel allemaal nodig is om van het gas af te gaan. Wat ze wel aangaven is dat het aantal vragen dat bij hen binnenkomt van mensen die van het gas af willen enorm toeneemt.

Waar in het plan van de infrarood panelen niet helemaal bij stil was gestaan was dat de afstand tussen de balken in een dergelijk oud pand niet helemaal gelijk is en je ze niet even aan een gipsplaatje kan ophangen. Hierdoor was het ophangen van de 6 infraroodpanelen toch een flinke opgave. Ik kijk nu dan ook naar netjes afgewerkte witte warmtepanelen aan het plafond die zijn bevestigd met de goedkoopste bouwmarkt latjes. Binnenkort maar even een likje verf overheen zodat ze wat minder opvallen.

Maar al met al ging het vervangen van het verwarmingssyteem vrij soepel. De radiatoren waren snel losgehaald en stonden binnen no-time op de stoep. Er hoefde geen nieuw leidingwerk worden getrokken en de panelen konden aan het bestaande plafond worden opgehangen. Een ingrijpende verbouwing kan je het daardoor niet noemen. De elektricien heeft 2 middagen nodig gehad om een aantal stroomgroepen bij te plaatsen en vervolgens heeft de installateur twee dagen werk gehad om de panelen te plaatsen.

De klus is geklaard, ik heb verwarming en kan ’s ochtends weer lekker warm douchen. De cv-ketel is vervangen door een veel kleiner apparaat en mijn muren zijn vrij sinds de radiatoren weg zijn. Al kan ook de muur nog wel een likje verf gebruiken, blijkbaar was er achter de radiatoren nog nooit geschilderd. De komende tijd ga ik goed met het systeem spelen en het een en ander uitproberen om de panelen te regelen. Waarbij de grote vraag is of ik m’n huis er een voldoende warm mee kan krijgen en als ik het warm krijg hoeveel energie ik hierdoor maandelijks ga gebruiken. In mijn volgende blog ga ik in op hoe het is om gasloos te verwarmen.